Deze eendaagse training is bestemd voor vertrouwenspersonen (IVP) die in kerken/gemeenten zijn aangesteld om mensen met een vraag, klacht of vermoeden van grensoverschrijdend gedrag eerste opvang te verlenen.
Data De trainingsdag wordt aangeboden op zaterdag 13 mei en op vrijdag 9 juni. Je kan een van deze data kiezen op het inschrijfformulier. Tijd: 9:30 – 16:00 uur Plaats: De Hoeksteen, Groenekade 7, 4133 BN Vianen. (Gratis parkeren) Kosten: € 145,- per persoon, per trainingsdag. Inclusief koffie/thee en lunch (dieetwensengraag doorgeven).
Programma Op deze trainingsdag zal het opstarten als interne Vertrouwenspersoon centraal staan. Wat heb je nodig om deze rol goed te kunnen vervullen? De volgende onderwerpen zullen we behandelen:
De positie van de vertrouwenspersoon in jouw gemeente; verantwoording, rapportage en ondersteuning.
Welke praktische zaken moeten we regelen? Denk aan tijd, budget, vertrouwelijke verslaglegging, communicatie naar de gemeente.
Waar liggen mijn grenzen en hoe kan ik doorverwijzen?
Omgaan met grenzen aangeven en de verwachtingen van anderen.
De Routekaart van SEM: welke vragen kom ik tegen en welke stappen zijn mogelijk.
We zullen een deel van de dag besteden aan het vergroten van kennis die bruikbaar en noodzakelijk is. Daarnaast zullen we meer aandacht besteden aan communicatieve vaardigheden. Na deze training ontvang je toegang tot diverse artikelen en materialen met informatie en om mee aan de slag te gaan.
Webinars Deze training wordt aangevuld met 3 webinars die in de komende maanden worden aangeboden. De kosten voor deze webinars zijn inbegrepen bij de kosten voor deze training. De volgende onderwerpen zullen we behandelen in de webinars:
De dynamiek rondom seksueel geweld: inzicht verwerven.
Daderkennis en hulp aan daders.
De rol van vergeving en/of verzoening.
Het effect van misbruik in je gemeente in kaart brengen en aanzet tot een
Wim de Water (64) uit Zwolle is sinds 1 december 2022 bestuurslid en coördinator van de SEM-vertrouwenspersonen. Zijn grote wens voor SEM over vijf jaar: “Dat vooral alle kerken en ook veel christelijke organisaties bij ons zijn aangesloten en iedereen de weg weet naar een vertrouwenspersoon.”
Wim werkt in het dagelijks leven als missionair werker bij het Leger des Heils in Zutphen en is binnen die organisatie een interne vertrouwenspersoon. Hij kerkt samen met zijn vrouw in de Vineyardgemeente in Amersfoort. “De hele Voice-kwestie, waarbij diverse medewerkers schuldig bleken aan grensoverschrijdend gedrag met kandidaten, maakte mij nog meer bewust van het feit dat vertrouwenspersonen ook nodig zijn in kerken en organisaties. Tijdens een congres van de Landelijke Vereniging Vertrouwenspersonen vroeg ik mij af hoe binnen kerken en christelijke organisaties één en ander is geregeld rond vertrouwenspersonen.”
Ter plekke kwam hij een oud-collega tegen die hem op het spoor van SEM zette. “Ik kende de organisatie niet, maar zij was vertrouwenspersoon bij SEM en vertelde me er alles over. Ik had gelijk zoiets van: daar wil ik iets voor gaan doen. Zeker omdat ik uit eigen ervaring weet dat gemeenteleden die met grensoverschrijdend gedrag te maken krijgen vaak erg onthand zijn. Ze weten in veel gevallen niet wat ze moeten doen, waar ze terecht kunnen. Wat ook meetelt: niet iedereen herkent grensoverschrijdend gedrag gelijk. Het gaat over zoveel meer dan seksualiteit. Denk ook aan manipulatie en intimidatie.”
Zijn plan was vertrouwenspersoon bij SEM te worden. Maar dat liep toch even anders: “Ik kreeg na het opsturen van mijn CV de vraag of ik niet bestuurslid wilde worden en coördinator van de SEM-vertrouwenspersonen. Die taken neem ik graag op me.”
Hij hoopt de komende jaren vooral mee te helpen om SEM bekender te maken. “Ik vermoed dat er namelijk nog veel onontgonnen gebied te ontdekken is. Zelfs bij kerken en organisaties die al aangesloten zijn bij SEM. Een groot aantal kerken en organisaties heeft dit punt volgens mij nog niet goed op de agenda staan. Weet elk gemeentelid dat er bijvoorbeeld vertrouwenspersonen zijn?”
Wim belooft zich met hart en ziel in te zetten voor zijn nieuwe taak. Dat doet hij vooral vanuit een ‘enorm rechtvaardigheidsgevoel’. “Ik kan niet tegen onrecht. Als we Jezus willen volgen, moeten we iets doen tegen overschrijdend gedrag en leiders helpen transparant, open te zijn.”
Heb jij hart voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag in de kerk of op het werk? Vind jij het belangrijk dat leidinggevenden in evangelische gemeentes en organisaties betrouwbare en controleerbare leiders zijn of worden? Sta je bekend als een Pietje precies? Heb jij een juridische achtergrond en ervaring als bestuurssecretaris? Dan hebben wij een mooie functie voor je. Wij zijn Stichting Evangelisch Meldpunt. Wij zijn SEM.
Waarom zou je dit willen doen?
Om gelijk met de deur in huis te vallen: we kunnen je helaas geen betaalde functie aanbieden als bestuurssecretaris. Wel krijg je van ons een onkosten- en reisvergoeding. Waarom zou je bij ons willen aanschuiven? Omdat je bij SEM veel kunt betekenen voor anderen. En omdat je deel mag uitmaken van een organisatie die voor een groot deel werkt met vrijwilligers. Mannen en vrouwen die er voor de volle honderd procent voor gaan.
Ook wij als SEM-bestuurders voelen ons sterk betrokken. Niet alleen op wat we doen als stichting, maar ook op elkaar. Wij doen onze taken, maar we nemen net zo goed de tijd om eens een goed gesprek met elkaar te hebben of een keer gezellig samen uit eten te gaan.
Hoeveel tijd?
Kun je een SEM-secretaris zijn naast je gewone baan of als je al een redelijk volle agenda hebt? Ja hoor! Wij schatten dat je niet meer dan twee tot vier uur per week hoeft uit te trekken voor ons. We hebben als bestuur zes tot acht vergaderingen per jaar. De meeste kun je gewoon volgen achter je laptop. Ook zijn er vier tot zes live bijeenkomsten per jaar.
Welke taken?
Je hebt als secretaris verschillende taken.
Zoals:
agenda’s en roosters maken voor het bestuur
het opstellen van een beleidsplan, een begroting (samen met onze penningmeester), een werkplan en een jaarverslag
het lezen van elke punt en komma in statuten en klachtenregelingen en advies geven over de inhoud
Zit je alleen achter je computer? Nee, zeker niet. Je vergadert met het bestuur, maar je hebt net zo goed regelmatig contact met verschillende onderdelen van SEM en met de deelnemers. Zo kun je op de jaarlijkse SEM-bijeenkomsten veel mensen persoonlijk leren kennen. Ook doe jij de communicatie met de buitenwacht, zoals bijvoorbeeld Veiligekerk.nl of andere kerkelijke meldpunten.
Zin om bij ons aan te schuiven?
Mail onze voorzitter Rita Buijs via [email protected] als deze taak op je lijf is geschreven. Je mag een CV meesturen of net zo handig: een linkje geven naar je LinkedIn-profiel. Heb je een vriend of vriendin voor wie deze vacature perfect zou zijn? Wil je hem of haar dan tippen? Bedankt alvast!
Naast het kunnen uitvoeren van de typische zaken als
het opstellen en bewaken van de begroting,
het (laten) innen van de deelnemersbijdragen,
het doen van betalingen namens de stichting,
het opstellen van een jaarrekening
en het laten controleren van de financiële administratie en de jaarrekening
zoekt SEM een bestuurslid die goed bekend is met de evangelische wereld en het liefst deze ook representeert. Een bestuurslid bij SEM weet digitaal, ‘in de cloud’, te werken en neemt proactief en zelfstandig zijn rol als penningmeester waar.
Voor de uitvoering wordt samengewerkt met een boekhouder. De rol van penningmeester hoeft in die zin geen zware extra belasting te zijn.
We vergaderen ongeveer 6 avonden per jaar. Daarnaast hebben we ongeveer 2 x per jaar ontmoetingen met medewerkers/vrijwilligers.
Afgelopen december mocht SEM een nieuwe secretaris benoemen in de persoon van Marloes Wiltjer. Tijd voor een nadere kennismaking met haar rol in het bestuur.
Je bent nu een half jaar bezig als Secretaris. Hoe bevalt het tot nu toe?
Goed! Na een korte, maar intensieve inwerkperiode ben ik inmiddels helemaal 'in the running'. In de eerste periode was het een beetje aftasten over de vraag op welke manier ik aan mijn bestuursfunctie als secretaris - anders dan het simpelweg beantwoorden van inkomende e-mails - invulling wilde geven, maar samen met de input van de andere bestuursleden heb ik mijn draai daarin goed gevonden. Ik doe dat bijvoorbeeld door actief mee te denken met (kandidaat-)deelnemers over de vraag hoe zij 'aan de voorkant', d.w.z. voordat daadwerkelijk situaties van machtsmisbruik ontstaan, waarborgen kunnen inbouwen om machtsmisbruik door leidinggevenden te voorkomen. Dat vind ik persoonlijk het mooiste deel van mijn werkzaamheden!
Wat maakt dat jij je vrijwillig wilt inzetten voor SEM?
Ik vind het belangrijk dat iedereen zich veilig kan voelen en dat mensen elkaar met respect behandelen. Dat geldt overal, maar al helemaal binnen de kerk. De gemeente is dé plek waar je je geloof mag belijden, waar je gevoed mag worden, maar ook waar je je kwetsbaar opstelt. Juist daarom is het van groot belang dat iedereen zich daar veilig voelt. Helaas is dat in praktijk niet altijd het geval. Ik hoop met deze bestuursfunctie een stukje aan die veiligheid te kunnen bijdragen!
Wat zijn de voornaamste werkzaamheden die je doet?
Als secretaris heb ik eigenlijk twee petten op: ik ben bestuurslid en secretaris. Als bestuurslid denk ik met de andere bestuursleden na over de visie en het beleid van SEM. Dat doen we tijdens de bestuursvergaderingen die regelmatig worden gehouden. Als secretaris beheer ik de mailbox van het bestuur ([email protected]). Waar mogelijk beantwoord ik de vragen direct zelf en zo niet, dan zorg ik dat de berichten terechtkomen bij de daarvoor aangewezen persoon. Dat kan een ander bestuurslid zijn, maar ook bijvoorbeeld onze projectmedewerker Karin Somhorst of de klachtencommissie. Ik probeer e-mails zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen een aantal dagen, te beantwoorden.
Welke vragen en e-mails komen er zoal binnen bij het mailadres?
Een deel van de e-mails betreft vragen van deelnemers over (bijvoorbeeld) wijzigingen in hun gemeentestructuur of het gebruik en de toepassing van de gedragscode. Maar het grootste deel van de e-mails bestaat uit aanvragen van nieuwe deelnemers. Wanneer gemeenten of organisaties aangeven dat ze deelnemer willen worden van SEM, wordt hun aanvraag door twee bestuursleden (waaronder mijzelf) beoordeeld. Na de afronding van het toetsingsproces wordt de gemeente of organisatie definitief bevestigd als deelnemer van SEM.
Hoe zit dat toetsingsproces er verder uit?
Een aanvraag wordt getoetst aan de hand van de statuten, het huishoudelijk reglement en een recent jaarverslag van de aanvrager. Ten behoeve van een uniform toetsingsproces heb ik in de afgelopen tijd een toetsingskader opgesteld. Bij de toetsing bekijken we of de aanvrager valt onder de reikwijdte van SEM én of uit de stukken risico's blijken op machtsmisbruik. In dat laatste geval worden die risico's met de aanvrager gedeeld en wordt actief meegedacht over de beste manier om die risico's te verkleinen. In dat kader doe ik aanbevelingen aan de aanvrager. In veel gevallen gaan (kandidaat-)deelnemers actief aan de slag met die aanbevelingen en leidt het ook daadwerkelijk tot veranderingen. Dat is prachtig om te zien! Wanneer de aanvrager een eigen klachtenregeling heeft, dan wordt ook die klachtenregeling in de beoordeling meegenomen. De klachtencommissie van SEM kijkt of de klachtenregeling voldoende overeenkomt met de klachtenregeling van SEM. Zo wordt ervoor gezorgd dat bij eventuele klagers geen verwarring ontstaat over de vraag waar en wanneer ze nu eigenlijk terecht kunnen met hun klacht.
Wat wil je verder nog aan de lezers kwijt?
Zowel in mijn werk voor SEM als in mijn baan als jurist zie ik hoe belangrijk het is dat organisaties de mogelijkheid waarborgen om extern te spreken over ongewenste voorvallen, juist wanneer die voorvallen plaatsvinden in de relatie met een leidinggevende. Ik vind het zó mooi dat gemeenten en (christelijke) organisaties deze taak toevertrouwen aan SEM en op die manier willen bevorderen dat mensen zich binnen de kerk en op het werk veilig voelen en ik ben dankbaar dat ik daar een klein steentje aan mag bijdragen! Tegelijkertijd is het goed om te beseffen dat deelname aan SEM geen eindstation is. Het gaat hand in hand met het streven van leidinggevenden om zich te houden aan onze gedragscode én met het (regelmatig) informeren van medewerkers en gemeenteleden over de mogelijkheden die bestaan wanneer zij worden geconfronteerd met een vorm van machtsmisbruik. Het is mijn gebed dat we op die manier, met z'n allen, samen een veilige kerk en werkomgeving kunnen creëren!
Veiligekerk.nl is de website van Veilige Kerk een initiatief van drie kerkelijke meldpunten in samenwerking met Tear. Het wil bewustwording over wat een veilige kerk is wil vergroten. Veilige Kerk wil helpen om grensoverschrijdend gedrag binnen de kerk en huiselijk geweld te (h)erkennen, voorkomen en aan te pakken. Zij doen dit door middel van voorlichting, onderwijs en campagnes. Veilige Kerk is zelf geen meldpunt.
De drie aangesloten en uitvoerende meldpunten bij Veilige Kerk zijn: SMPR, Het Meldpunt en SEM. Deze meldpunten bieden opvang, begeleiding en klachtenprocedure(s).
Verschil in meldpunten
De drie meldpunten verschillen van elkaar wat kerkelijke achtergrond betreft. SEM is er voor christelijke gemeenten die zich herkennen in de Evangelische achtergrond/gedachtegoed en deelnemer geworden zijn van het netwerk. Bovendien kunnen ook christelijke organisaties lid worden van SEM.
Alle drie meldpunten richten zich op seksueel misbruik binnen kerkelijke gezags-relaties. Daarnaast heeft SEM aanvullend machtsmisbruik, manipulatie en financieel misbruik opgenomen in de gedragscode en geldt deze voor alle binnen een gemeente/organisatie aangestelde leiders.
Veilige Kerk brengt op de website ook huiselijk geweld onder de aandacht met verwijzingen en adviezen. Dat valt dan weer buiten de scope van SEM.
Wat biedt Veilige Kerk aan?
Veilige Kerk biedt aan allen die daarin geïnteresseerd zijn, informatie over:
Preventie (o.a. stappenplan veilige kerk)
Het melden van misbruik, de diverse kerkelijke meldpunten en mogelijkheden voor hulp aan slachtoffers en omstanders.
Een agenda met relevante cursussen en trainingen op gebied van Veilig Kerk zijn.
Een zeer uitgebreide lijst met (links naar) online materiaal over verschillende aspecten van veilige kerk, gegroepeerd naar doel(groep). Bijvoorbeeld: zondagse diensten, kerkleiders, kringavonden, jeugd, kinderen, vertrouwenspersonen en literatuur. Verder staat er een aantal publicaties ter inspiratie en ervaringsverhalen.
Wat biedt SEM aan zijn deelnemers?
Een gedragscode: geldend voor alle aangestelde leiders in gemeente of organisatie.
Een klachtenregeling voor die gevallen waarin een van die leiders zich niet gedraagt volgens de afgesproken gedragscode en iemand zich daar slachtoffer van voelt.
Een meldpunt waar (vermeende) slachtoffers zich kunnen melden met hun verhaal.
De mogelijkheid om gebruik te maken van een van onze vertrouwenspersonen om het verhaal van misbruik te verhelderen en hulp bij eventuele melding bij de klachtencommissie.
Een deskundige en onafhankelijke klachtencommissie die door een slachtoffer ingediende klacht(en) over misbruik beoordeelt.
Daarnaast geeft SEM advies en voorlichting aan deelnemende gemeenten en organisaties.
SEM biedt advies en ondersteuning aan bij de implementatie van het Stappenplan en andere preventieve maatregelen.
Training en workshops over diverse thema’s die passen bij het werk van SEM. Wij verzorgen ook trainingen voor Vertrouwenspersonen die binnen gemeenten worden aangesteld.
Deelnemende gemeenten en organisaties kunnen de SEM adviseur bellen voor advies tijdens crisissituaties n.a.v. (vermeend) seksueel misbruik. De bestuurlijk verantwoordelijken worstelen vaak met vragen, dilemma’s, stress en oplopende emoties. SEM biedt de mogelijkheid voor advies van een ervaren, onafhankelijke adviseur die niet betrokken is bij het meldpunt of de klachtencommissie.
SEM heeft dus een andere taak en verantwoordelijkheid dan Veilige Kerk, maar vormt samen met andere meldpunten Veilige Kerk. Samen staan we sterker en het is ook te verwachten dat de samenwerking verder gaat groeien.
Heeft u nog vragen? Bezoek de website van Veiligekerk.nl en Wijzijnsem.nl om te zien of uw vraag daar beantwoord kan worden. Hier staan ook de diverse contactadressen die in dit stuk zijn vermeld.
De klachtencommissie is een belangrijk onderdeel van het werk van SEM. Hun werk is vastgelegd in het klachtenreglement. Maar wat doen ze en wat hebben zij in de afgelopen jaren gedaan en geleerd? Een interview over het werk van de klachtencommissie met scheidend voorzitter van de klachtencommissie Ed Hartjes.
Hij hing al even in de lucht, maar nu is hij ook echt in te zien: de herziene klachtenregeling van SEM. Waar nodig is de terminologie iets aangepast en vereenvoudigd.
“Wanneer er een klacht is, is het van het grootste belang deze zorgvuldig te behandelen. De klager en beklaagde moet weten wat hij/zij te wachten staat. Het onderlinge vertrouwen is tenslotte geschonden en men moet kunnen vertrouwen op een zorgvuldige behandeling. Een actuele klachtenregeling hoort daarbij en is een belangrijk onderdeel van SEM. Daarom ben ik dankbaar dat deze regeling weer actueel gemaakt is. Dit past in de lijn die ingezet is om onze organisatie, die groeit in aantal deelnemers, ook te versterken in kwaliteit.”
U kunt de nieuwe klachtenregeling hier downloaden.
Een samenwerking van kerkelijke meldpunten, koepels en christelijke hulp- en onderwijsorganisaties lanceren vandaag het online platform veiligekerk.nl
Hier wordt slagkracht tegen seksueel misbruik in de kerk vergroot.
