De samenwerking van SEM met andere meldpunten gebeurt binnen het platform Veilige Kerk. Op 12 november organiseert Veilige Kerk een conferentie met als thema ‘Veilige Kerk - een hoopvol perspectief’.
Karin Somhorst (SEM) zal er de workshop ‘Omgaan met weerstand in de kerk (rond dit thema)’ geven. Er zijn meer interessante workshops zoals ‘Grensoverschrijdend gedrag in de Bijbel?’ en ‘Omstanderstraining voor mannen: wat kun je doen?’
SEM spreekt binnenkort met het WODC. Dat is naar aanleiding van een WODC-onderzoek naar seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen kerken en andere religieuze gemeenschappen. Het WODC is een onafhankelijk kennisinstituut van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Doel van het onderzoek is om de zorg aan slachtoffers te verbeteren.
De overheid besteedt steeds meer aandacht aan dit onderwerp. Zo besprak het parlement onder andere al de rapportages over misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk en bij de Jehova's Getuigen. Tegelijkertijd blijkt dat wetenschappelijk onderzoek bijna ontbreekt naar het voorkomen van misbruik en naar de vraag hoe structuur, patronen en regels binnen een religieuze gemeenschap van invloed zijn op de omgang met het misbruik en de aangifte bereidheid.
Het WODC wil daarom onderzoeken: • wat binnen religieuze gemeenschappen de visie is op misbruik en hoe daar mee wordt omgegaan. • hoe vaak grensoverschrijdend gedrag feitelijk voorkomt. • welke hulpvraag slachtoffers hebben. • hoe de omgang is met de slachtoffers en welke hulpverlening ze krijgen.
Een goede luisteraar, iemand die intens kan genieten van het kleine onverwachte. Zo omschrijven vrienden haar. Rie Eland (52) uit Apeldoorn is de nieuwe secretaris van SEM. Ze kende SEM niet van tevoren, maar vindt de organisatie - nu ze ‘m leert kennen - echt iets voor haar. “Waar SEM voor staat, sluit perfect aan bij mijn levensmotto: laat iedereen in zijn of haar waarde.”
“Ik wil SEM samen met de andere bestuursleden nog meer in beweging zetten en ik wil echt ontdekken wat er speelt bij de leden."
Rie heeft een sterk analytische kant, maar ook een creatieve. Dat zie je terug in haar studiekeuzes: ze is zowel drs. bestuurskunde, als grafisch vormgever. Daarom blijven bestuurlijke taken trekken, hoewel ze haar brood nu alweer bijna twintig jaar verdient als zelfstandig ontwerper. “Vooral taken die te maken hebben met maatschappelijke thema’s, vind ik heel boeiend”, legt ze uit, “Zo werkte ik bijvoorbeeld ooit voor een netwerk van immigrantenkerken. Ik was daar regelaar en verbinder tegelijk,” Rie lacht: “Manusje van alles dus. Ik zorgde voor de communicatie, waaronder de nieuwsbrieven, organiseerde overleggen met pastors, legde contacten en deed veldonderzoek.” Haar studies en uiteenlopende werkervaring zorgden voor een brede kijk op het leven. Die brede kijk kreeg Rie ook door jarenlang in het buitenland te wonen: “Ik ging samen met mijn man en zwanger van mijn oudste dochter eerst naar Kopenhagen, later woonden we 3,5 jaar vlakbij Kiel.” In haar taak voor SEM stelt ze zich een aantal doelen. “Ik wil SEM samen met de andere bestuursleden nog meer in beweging zetten en ik wil echt ontdekken wat er speelt bij de leden. Het contact verstevigen. Ook ga ik me sterk maken om het onderwerp veiligheid in alle aspecten nog meer onder de aandacht te brengen. Zo merk ik in mijn eigen kerk dat het eigenlijk bijna nooit ter sprake komt, terwijl het in elke gemeente een vast agendapunt zou moeten zijn.” Mensen helpen, problemen willen oplossen. Het zit in haar systeem gegoten. “Maar het is soms ook een valkuil”, erkent ze eerlijk. “Dan ga ik te lang door. Waar ik kan, probeer ik de maatschappij eigenlijk altijd een stukje beter te maken. Ik ben een gelovig mens en van daaruit zie ik het als een soort verplichting op te komen voor anderen. SEM doet dat ook, door meldpunt te zijn voor grensoverschrijdend gedrag. En dat vind ik heel mooi.”
SEM organiseert op de Alliantiedag van MissieNederland een meepraat-sessie voor haar eigen deelnemers. Op de agenda staan o.a. de samenwerking met andere meldpunten en het onderzoek vanuit de WODC. We nodigen je van harte uit om deel te nemen.
Wil je meer verdieping op het onderwerp grensoverschrijdend gedrag, dan kun je je op die dag ook inschrijven bij de workshop die SEM verzorgd.
Het thema van de Alliantiedag is ‘Jezus verbindt?!’ Hoe kan Jezus ons verbinden in de Nederlandse kerk en in de evangelische beweging, waar zoveel onderlinge verschillen zijn? Hoe bindt het evangelie ons als evangelicale christenen samen?
Datum: zaterdag 19 oktober 2024, 09.30 tot 16.00 uur Locatie: Congrescentrum de Pijler, Lelystad
De inloop is om 9.00 uur en het programma wordt om 16.00 uur afgesloten met een borrel.
MissieNederland is in 2013 ontstaan uit de fusie tussen de Evangelische Alliantie (EA) en de Evangelische Zendingsalliantie (EZA). De EA was in 2001 initiatiefnemer voor de oprichting SEM.
Sinds eind vorig jaar heeft SEM een regio-indeling voor vertrouwenspersonen. Alle aangesloten kerken hebben nu een vertrouwenspersoon, die in hun eigen regio woont. Volgens vertrouwenspersoon Astrid Veen, die de indeling maakte, heeft dat grote voordelen. “We hopen daarmee de binding van kerken in de regio’s met onze vertrouwenspersonen te versterken. Vertrouwenspersonen krijgen zo een gezicht voor veel kerken. Dat maakt het makkelijker voor interne vertrouwenspersonen om naar ons toe te stappen voor een stuk ondersteuning bij het opzetten van een veilige kerk.” Wat ook handig is van de nieuwe indeling: trainingen voor interne vertrouwenspersonen worden nu regionaal gegeven. “Daardoor is het voor interne vertrouwenspersonen makkelijker de training te volgen en kunnen ze tegelijkertijd collega’s uit de regio leren kennen. Daaruit ontstaan dan weer hopelijk netwerken.” Astrid erkent dat SEM nog pas aan het begin van het traject staat. “Het ideaal hebben we nog niet bereikt. Maar het begin is er. Voor ons blijkt het als vertrouwenspersonen in elk geval ook een fijne manier van werken. Want nu weet je exact wat jouw werkgebied is. Dat schept duidelijkheid.” SEM is nog op zoek naar LVV-gecertificeerde VP voor de regio Zuid/Zuidwest. Voor reacties op deze vacature en meer info over de regio-indeling kun je mailen naar Astrid, via [email protected].
Naast een nieuwe secretaris hebben we sinds kort ook een nieuwe penningmeester. Berend de Wit (79) heeft veel ervaring met financiële zaken. Hij is al enige tijd penningmeester van twee andere stichtingen en controller bij een commercieel bedrijf.
Berend wil graag zijn steentje bijdragen aan het ‘mooie werk’ van SEM. ‘Want’, zegt hij: “Ik zie SEM als een noodzakelijke aanvulling in deze gebroken wereld. Wij zijn als mensen geneigd tot alle kwaad leert ons de Bijbel. Daarom is het werk van SEM belangrijk voor onze samenleving, om te wijzen naar de oplossing: Jezus Christus.”
In de volgende nieuwsbrief volgt een nadere kennismaking met Berend.
In de nieuwsbrief van maart kondigden we een peiling aan over grotere samenwerking met andere christelijke meldpunten. Uiteindelijk hebben tien personen de peiling ingevuld. De peiling gaf aanleiding om daar nog verder met elkaar in gesprek te gaan. We hebben met negen personen verder gesproken in twee online sessies. Uit de peiling bleek dat de betrokkenen heel graag willen dat er meer samen gewerkt wordt qua voorlichting en preventie en het geven van gezamenlijke trainingen. Op het deelgebied van één gezamenlijk meldpunt was wel meer gesprek, en worden er meer uitdagingen gezien. Wel is duidelijk dat één loket voor melders zeer wenselijk is.
Professionaliteit en deskundigheid De gespreksdeelnemers zijn het er samen over eens dat professionaliteit en deskundigheid heel belangrijk zijn. Ze zijn een múst. En door samenwerking kan je van beide meer krijgen. Meer deskundigheid omdat je met meer mensen bent met verschillende kerkelijke achtergronden, die elk hun eigen kennis meebrengen. Meer professionaliteit omdat je van elkaar kunt leren en beter bekend raakt met elkaars cultuur.
Cultuur Die gemeentecultuur wordt ook gezien als de grootste uitdaging. Het vraagt een professionele aanpak om de verschillen in cultuur, en ook gezagsstructuren, goed te begrijpen. Een deel van de deelnemers vindt dat samenwerking niet ten koste mag gaan van de eigen gemeentecultuur. Daar staat tegenover dat een deel van mening is dat het juist beter is om de cultuur niet leidend te laten zijn: ‘het gaat niet om de tent, maar om de vent.’
Eén meldloket Het hebben van één meldloket kun je op verschillende manieren invullen. Denk bijvoorbeeld aan één meldloket aan de voorkant, met daarachter de verschillende bestaande meldpunten, met de eigen protocollen en klachtencommissie. Maar het kan nog verder gaan. Dat je ook aan de achterkant gaat samenwerken of zelfs op bepaalde gebieden fuseert. Je kunt hiermee dus veel kanten op, maar de meeste deelnemers vinden één loket getuigen van professionaliteit naar melders toe: zij hoeven dan niet eindeloos te zoeken naar een adres waar ze hun melding kunnen doen. Ondanks alle uitdagingen ziet men dat als focus nummer één. ‘Een veilige kerk staat centraal, toch?’
Hoe verder? Een aantal ideeën over de voorlichting, training en het meldpunt worden nu concreter gemaakt in een paar voorstellen. Dit gebeurt met onze en de input van de andere meldpunten. Als die voorstellen concreet genoeg zijn, zullen we ze ook bespreken met jullie, onze deelnemers. Daarna zullen we pas beslissingen nemen.
Karin Somhorst, projectmedewerker van SEM, was zaterdag 27 januari namens SEM gastspreker op de conferentie ‘Hoop voor Vlaanderen’ in Brussel. Ze deed dat op uitnodiging van de Evangelische Alliantie Vlaanderen. Ze sprak over een ‘Een veilige kerk voor iedereen’. Daarna gaf ze een workshop, waarbij conferentiebezoekers vanuit een praktijksituatie met elkaar spraken over de aanpak van mogelijk seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen een kerkgemeenschap. De reacties van deelnemende gemeenteleiders waren zeer positief. Het zette hen zeker aan het denken. Dat het dringend nodig is ook in Vlaanderen dit soort onderwerpen op de agenda te zetten, werd onderstreept door een recent uitgezonden documentairereeks op Canvas: ‘Godvergeten’. Dat is een indringende serie over misbruik in de Katholieke Kerk. In januari was de serie ook te zien op de Nederlandse tv (NPO-plus en KRO/NCRV). Op de conferentie ‘Hoop voor Vlaanderen’ werd ook het startschot gegeven voor de website www.veiligekerk.be. Een meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag van gemeenteleiders en -leden. Een groep professionals zorgt hier voor de eerste opvang van de melders. De contacten met onze zuiderburen zijn gelegd en we hopen in de toekomst elkaar vaker te spreken en ontmoeten. Zodat we van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen steunen.
Als SEM-bestuur willen we kijken of we nog meer kunnen optrekken met twee christelijke meldpunten voor grensoverschrijdend gedrag in de kerk. Voor we daarin verdere stappen zetten, vinden we het wel belangrijk om jullie mening hierover te peilen. Zeker omdat het meldpunten zijn met een andere kerkelijke achtergrond.
Vul direct een peiling in, of lees eerst nog even verder.
Op 25 januari hadden we met de besturen van de meldpunten een gesprek. Dat was met:
Veilige Kerk ( Stichting die gaat over beheer van veiligekerk.nl, een website waarin we al samenwerken)
Meldpunt SMPR (Seksueel Misbruik in Pastorale - en Gezagsrelaties - de PKN is hierbij aangesloten)
Meldpunt Misbruik (vooral voor kleine gereformeerde kerken).
We bespraken tijdens die bijeenkomst hoe we als organisaties werken, welke uitdagingen we hebben en of meer samenwerken sowieso mogelijk is. Tijdens die middag bleek dat we allemaal zeker kansen zien om meer met elkaar op te trekken.
Zo kun je denken aan:
samenwerken op het gebied van voorlichting en het voorkomen van misbruik. (Goed om te weten: Veilige Kerk kreeg van de overheid al een subsidie om voorlichting en preventie verder te ontwikkelen)
één loket maken voor alle slachtoffers van misbruik in de kerk (uit welke kerk iemand ook komt)
gemeenschappelijke trainingen organiseren voor interne vertrouwenspersonen (nu al volgen vertrouwenspersonen geregeld trainingen bij andere meldpunten)
meer samenwerken als klachtencommissies
Wil je ook meepraten over grotere samenwerking van SEM met deze meldpunten of heb je vragen hierover? Vul in elk geval het formulier in, bij voldoende animo zullen we in april ook een online gesprek organiseren.
Het SEM-bestuur heeft een nieuwe voorzitter: mr. Tom Vroon (73). Tom heeft veel ervaring als bestuurder. Dat hij juist nu bij SEM actief wordt, is heel bewust. “Het werk van SEM heeft mijn hart.”
Tom zag met eigen ogen wat grensoverschrijdend gedrag doet met mensen en juist daarom wil hij zich actief inzetten bij een organisatie als SEM. “Ik maakte van dichtbij mee hoe slecht een slachtoffer van machtsmisbruik van een voorganger werd gehoord en hoeveel er kapot gemaakt werd door mensen van wie je dat niet verwacht. Dat raakte me sterk.”
De nieuwe voorzitter hoorde jaren terug voor het eerst van SEM door een radio-interview met de oprichter van de stichting. “Ik dacht gelijk wat verstandig dat er zo’n organisatie komt. Deze materie is zo gevoelig. Wat goed dat dat nu zorgvuldig wordt aangepakt. Juist in de kerk en christelijke organisaties is grensoverschrijdend gedrag zo pijnlijk. Daar doet het extra zeer als het zich toch voordoet.”
Tom verheugt zich op zijn rol als SEM-voorzitter. “Het is een vitale organisatie die een heel belangrijk doel dient. Het is ook fijn dat ik het goed getroffen heb met mijn medebestuurders. Het is een leuke club mensen bij elkaar die met passie hun werk doet.”
Er liggen volgens Tom veel taken voor het bestuur om op te pakken of mee door te gaan. “Dan denk ik onder andere aan het blijven bieden van goede randvoorwaardes aan de vertrouwenspersonen. Het nog professioneler maken van de organisatie. Kijken of nauwere samenwerking met andere meldpunten, zoals Veilige Kerk, mogelijk is. De eerste voorzichtige contacten zijn daar al gelegd. Wat ook belangrijk is: dat we als organisatie nog meer aansluiting zoeken bij de deelnemers.”
Welke inbreng krijgt hij als voorzitter in dit alles? “Dat weet ik nog niet. Ik ben net begonnen en wil me eerst eens goed inwerken."
Korte bio
Mr. Tom Vroon deed voor zijn pensioen veel ervaring op als bestuurder van een zelfstandig bestuursorgaan voor bouw in de gezondheidszorg. Hij was ook jarenlang actief in onderwijs- en zorgbesturen. Verder was hij voorzitter van een aantal commissies voor de behandeling van bezwaren, beroepen en geschillen. Tegenwoordig is hij pastoraal ouderling in een protestantse gemeente en betrokken bij de Stichting Hart voor Albanië.
