Er komt een melding of klacht binnen over grensoverschrijdend gedrag binnen je gemeente. Wat doe je dan als kerk? Welke stappen zet je? En hoe ga je om met degene die wordt beschuldigd? Met wie deel je welke informatie?

Sem vindt het belangrijk dat kerkleiders het thema veiligheid standaard op haar beleidsagenda heeft staan. Het is niet genoeg om alles bij een vertrouwenspersoon neer te leggen. Een veilige omgeving zou verweven moeten zijn met wie je als gemeente bent. Dat vraagt om een actieve houding en heldere afspraken.

Door de vragen die bij SEM binnenkomen merken we dat er op dit vlak nog stappen te zetten zijn. In evangelische- en pinksterkerken is vaak weinig structureel aandacht voor het herkennen én voorkomen van grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik. Dat zorgt ervoor dat meldingen soms niet goed worden opgepakt, en dat kan schadelijk zijn voor gemeenteleden die slachtoffer zijn. Het is daarom belangrijk dat binnen deze kerken de bewustwording groeit, procedures worden verbeterd en er robuuste klachtenmechanismen worden ingevoerd.

Wat doe je als kerkleiding wanneer er een melding of klacht komt over grensoverschrijdend gedrag binnen je gemeente?

SEM organiseert daarom in de komende maanden een serie voorlichtingsavonden door heel Nederland om dit onderwerp te bespreken binnen de evangelisch- en pinksterkerken.

Het doel van dit project is tweeledig, zegt woordvoerder Jonathan Zeijl van SEM. ,,Allereerst willen we leiders en leden van evangelische- en pinksterkerken trainen in het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik.

Daarnaast willen we kerken ondersteunen bij het opzetten van duidelijke interne procedures voor de afhandeling van klachten. We moedigen daarbij aan dat er op regionaal niveau wordt samengewerkt, zodat kerken elkaar kunnen ondersteunen bij het oplossen van problemen.’’

Het is van groot belang dat grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik wordt voorkomen, zegt Zeijl. Daarvoor is het belangrijk mechanismen te doorbreken die ervoor zorgen dat het ongewenste gedrag in stand blijft. ,,Deze mechanismen mogen in deze avonden boven tafel komen. We willen gemeenten handvatten geven om daar mee om te gaan.’’

Zeijl hoopt dat door de voorlichtingsavonden minstens 100 kerkleiders en leden zijn getraind in preventie én het opzetten van klachtenprocedures. Hij verwacht dat kerken na deze avonden aan de slag kunnen met het ontwikkelen van concrete interne procedures om klachten te behandelen.

De Voorlichtingsavonden worden gehouden op:
15 mei in Maassluis, locatie: Evangelische Gemeente Maranatha
5 juni in Eindhoven, locatie: Baptistengemeente De Schuilplaats
26 juni in Veenendaal, locatie: De Verbinding
11 september in Hoogeveen, locatie: Baptistengemeente De Schutse

Van harte uitgenodigd!

Henk Mudde (74) volgde september vorig jaar de SEM-training voor interne
vertrouwenspersonen. Hij heeft er veel aan gehad: “Ik besef nu meer wat mijn rol is in
onze gemeente.”

Al jaren kerkt Henk samen met zijn vrouw Corry in Baptistengemeente De Dorsvloer in Spijkenisse. Het is een kleine gemeente, met ongeveer zeventig kerkgangers. In 2022 kreeg Henk een vraag van zijn oudstenraad of hij IVP-er wilde worden. “Omdat ik al heel lang lid ben, lag het een beetje voor de hand dat ik het zou worden”, zegt hij lachend, “Veel mensen kennen me en vertrouwen me. Ik ben het gewend om diepe gesprekken met kerkleden te voeren.”

Toen hij begon met zijn taak, had Henk geen idee wat de taak van vertrouwenspersoon nou precies inhield. “Het was zoeken. De eerste twee jaar gaven we er bovendien nauwelijks bekendheid aan. Het had - laten we zeggen - enige tijd een ietwat slapend bestaan.”

Artikelen in weekbrief
Sinds de IVP-training is dat wel sterk veranderd. Henk voert nu een actief PR-beleid. De kennis die hij opdeed, gebruikt hij om artikelen te schrijven voor de gemeentelijke weekbrief. Hij behandelt daarin allerlei thema’s die te maken hebben met veiligheid in de kerk. Zoals bijvoorbeeld: wat is gewenst gedrag en wat versta je eigenlijk onder ongewenst gedrag?

Rollenspellen in de training
De IVP-training bestond onder andere uit het doen van rollenspellen. “De ene keer was je de hulpvrager, de andere keer de vertrouwenspersoon. Je leerde zo spelenderwijs in elkaars schoenen te gaan staan. En hoe je als vertrouwenspersoon luistert naar iemand uit je gemeente die ergens mee komt. Welke vragen je aan hem of haar stelt. Hoe je iemand kunt adviseren en verder helpt.”

Zeker als je net als Henk weinig of geen praktijdervaring in je eigen gemeente hebt opgedaan, is zo oefenen met elkaar volgens hem heel nuttig. “In de afgelopen drie jaar had ik nog maar één gesprek, dus ik kom nog niet of nauwelijks in actie als vertrouwenspersoon”, erkent hij, “Als je in een grotere gemeente zit, heb je toch eerder kans dat je aan de bak moet. Dat bleek wel tijdens de training. Collega-vertrouwenspersonen vertelden diverse verhalen uit de praktijk. Daar leerde ik trouwens ook weer van.”

Binnenkort zijn er weer trainingen voor interne vertrouwenspersonen in de regio. Wil je die ook volgen? Geef je dan op via [email protected].

De samenwerking van SEM met andere meldpunten gebeurt binnen het platform Veilige Kerk. Op 12 november organiseert Veilige Kerk een conferentie met als thema ‘Veilige Kerk - een hoopvol perspectief’.

Karin Somhorst (SEM) zal er de workshop ‘Omgaan met weerstand in de kerk (rond dit thema)’ geven. Er zijn meer interessante workshops zoals ‘Grensoverschrijdend gedrag in de Bijbel?’ en ‘Omstanderstraining voor mannen: wat kun je doen?’

Meer weten? Kijk op veiligekerk.nl

Datum: dinsdag 12 november 2024, 10.00 tot 17.00 uur
Locatie: De Basiliek, Veenendaal